Her çocuk zaman zaman duygusal ya da davranışşal sorunlar yaşayabilir. Ancak bu sorunlar uzun süreli, yoğun ve çocuğun günlük yaşamını olumsuz etkileyen bir hale geldiğinde, psikolojik bir sorunla karşı karşıya olunabileceğini düşünmek önemlidir. Aýdın Efeler’de uzman klinik psikolog olarak hizmet veren Sergen Özdemir, çocukların psikolojik sorunlarını erken fark etmenin önemini vurguluyor. Peki, psikolojisi bozuk bir çocuğun belirtileri nelerdir? Gelin, bu konuya yakından bakalım.
1. Duygusal Belirtiler
Çocuğun psikolojisinde sorunlar olduğunu gösterebilecek duygusal belirtiler şu şekilde sıralanabilir:
- Yoğun Kaygı veya Korkular: Çocuğun sürekli bir şeye dair endişelenmesi veya korkması, yaşına uygun olmayan bir davranış olarak kabul edilebilir.
- Üzünç ve Çaresizlik: Uzun süreli mutsuzluk, ağlama krizleri veya umutsuzluk hissi çocuğun depresyon yaşadığının bir işareti olabilir.
- Sık Sık Sinirlenme: Normalden daha sık öfke patlamaları yaşayan çocuklar psikolojik sorunların etkisi altında olabilir.
2. Davranışşal Belirtiler
Psikolojik sorunlar, çocuğun davranışlarında belirgin değişikliklere neden olabilir. Bu belirtiler şu şekilde sıralanabilir:
- Okul Performansında Düşüş: Derslere odaklanmada zorlanma, okuldan kaçma ya da ders notlarında ani bir düşüş fark edilebilir.
- Sosyal Geri Çekilme: Arkadaşlarıyla vakit geçirmek istememe, oyunlara dahil olmaktan kaçınma gibi sosyal davranışların azalması.
- Aşırı Hiperaktivite veya Durgunluk: Yaşına uygun olmayan bir hareketlilik veya tam tersi şekilde belirgin bir durağanlık görülebilir.
3. Fiziksel Belirtiler
Fiziksel belirtiler de çocuğun psikolojik durumuyla ilgili ipucu verebilir. Bu belirtiler genellikle duygusal ve davranışşal semptomlarla birlikte görülür.
- Uyku Sorunları: Uykusuzluk, kabuslar ya da gece sık sık uyanma gibi problemler.
- Yeme Alışkanlıklarında Değişim: Aşırı yemek yeme ya da yemek yemeyi reddetme gibi alışkanlık değişiklikleri.
- Sık Sık Fiziksel Şikayetler: Mide ağrısı, baş ağrısı gibi somatik belirtiler psikolojik sorunların bir yansıması olabilir.
4. Akademik Belirtiler
Çocuğun akademik performansı da psikolojik durumu ile ilgili bilgi verir. Şu belirtiler önemlidir:
- Dikkat Eksikliği: Derslerde sürekli dikkat dağılması ve verilen görevleri yerine getirmede zorlanma.
- Motivasyon Kaybı: Ders çalışma isteğinde azalma ya da tamamen vazgeçme.
- Uyum Sorunları: Sınıf içinde öğretmen ve arkadaşlarıyla sorun yaşama.
5. Aile İçi Dinamiklerde Değişiklik
Aile içindeki değişiklikler çocuğun psikolojisini etkileyebilir ve bu durum belirtilerle kendini gösterebilir:
- Aşırı Bağlılık veya Ayrılık Kaygısı: Anne veya baba olmadan bir yere gitmek istememe, ayrılık durumunda aşırı tepkiler.
- Otoriteye Karşı Gelme: Aile kurallarına uymama, sürekli tartışma çıkarma.
- Kardeş Kıskançlığı: Kardeşe yönelik olumsuz tutum ve düşmanlık davranışları.
Çözüm Yolları ve Destek
Eğer çocuğunuzda yukarıdaki belirtileri fark ediyorsanız, bu durumun bir uzmana danışılması gerektiği anlamına gelebilir. Uzman klinik psikolog Sergen Özdemir, bu konuda ailelere rehberlik etmekte ve çocukların psikolojik sorunlarının çözülmesinde profesyonel destek sunmaktadır. İş birliğine dayalı bir terapi süreciyle, çocuğunuzun sağlıklı bir şekilde gelişim göstermesine yardımcı olabilirsiniz.
Unutmayın, erken müdahale çocuğunuzun geleceği için çok önemlidir. Çocuğunuzun psikolojisiyle ilgili herhangi bir endişeniz varsa, mutlaka bir uzmanla görüşün.